Server pyeremus – animaatio mediašoddâdem várás
Animaatio kieđâvuš spellâm já ton finnim merhâšume aargâst, ääigi kevttimist já skippáárkoskâvuođâin. Animaatio lii uáivildum 3-6-luokkalij várás. Video tuárju hundâruššâđ spellâm ooleest vijđásubbooht-uv täsitiädulii media kevttim já jiešheiviittâllâmtááiđuid media piällást.
Párnááh já nuorah viettih kuhes aaigijd digitallijn pirrâsijn, tego digispeelâi já sosiallii media piällást. Maŋgâsân spellâm lii jiärmálâš já täsitiädulâš puđâldâs já kuávdáš uási párnái já nuorâi popularkulttuurist. Suujah spellâđ digispeelâid láá persovnliih: motomijd hokâttâl maainâs, nuubijd persovneh, motomijd luhostume feeriimeh já kiäidnii sosiallâš oovtâst orroom skipárijguin.
Speelah sättih motomij peht kuittâg njamestiđ fárusis nuuvt ollásávt, et sáttá šoddâđ vaigâdin joskâđ spellâmpuudâ tâi spellâm álgá oovtâpiälásávt haldâšiđ peeivijd. Spellâm haldâšem lii táiđu, mon kalga juáháš avveest sorjohánnáá hárjuttâllâđ. Párnáá peht jiešheiviittâllâmnaavcah iä lah vala tuárvi ovdánâm nuuvt, et sun ij távjá mátáččii raijiđ jieijâs mediakevttim jieš.
Ton lasseen, et spellâm tâi some kevttim sáttá väldiđ ennuv ääigi, te pudâttes spellâmpuudah já pođhâttes puhelin kevttim tovâtteh kuhheeb ääigi siste il. fyysilijd hááituid, eromâšávt jis toh ovtâstuveh lihâdem vänivuotân já maŋedân kocemân.
Vaigâdin joskâm šadda távjá ton tiäđu keežild, et digispellâ juátkoo talle-uv, ko olmooš jieš ij lah piergâs piällást. Meddâl luovânem puáhtá kuittâg hárjuttâllâđ addiimáin pyerebeht jieijâs tooimâ čuávumušâid já suogârdâlmáin, et mii motivist jieijâs joskâđ spellâmpuudâ.
Spellâmân lohtâseijee kištottellee luándu keežild tobdoh sättih pajaniđ já spelleeh sättih lattiđ äšittemmeeht eres spelleiguin tâi jieijâs perruujesânijguin. Lii joba tutkum, et spelleeh tuáivuččii, et eres spelleeh lattiiččii siiguin muččâdubbooht. Lii pyeri, jis vuáimálij tobdoi olgos lyeštimân láá ášáliih vyevih, já lii tehálâš huámášiđ, et jis spellâmfeerim oro liäškásmin paijeel roobdâ. Jyehi spellee lii uássin hammiimin spellâmkulttuur meid speelâ lattimkulttuur uásild. Speelâin lii taan ääigi aainâs-uv miinii raportistemriäiduid, siärvádâhmanager tâi miinii eres vuovijd muštâliđ speelâ fällei spellest, kote kiivsed, fillee, aatâšt tâi olgoošt. Tágáreh spelleeh sättih čievčâstuđ olgos speelâst. Ko eres spelleeh uáinih hemâdeijee lattim, te sijjân lii pyeri reagistiđ áášán sánálávt.
Animaatio iššijn uáppeid puáhtá laiđiistiđ hundâruššâđ jieijâs spellâm haldâšem já eres eellim huámášumán väldim spellâm ooleest. Lii pyeri movtijdittiđ uáppeid viettiđ meid mediattes aaigijd, pieijâđ piergâsijd meddâl jiešráđálávt já vyelgiđ meddâl maašin piällást soppum ääigi. Uáppeid lii pyeri huámášiđ, et valjiimeh ääigi kevttimist – já lattiimist – iä kuoskâ tuše spellei alnees mut ulâtteh meid ulmuid suu pirrâ, nuuvt spellâmpirrâsân ko ton ulgguubel.
HUÁM! Jis páárnáš suogârdâllâmkoččâmušâi tâi animaatiovideo ohtâvuođâst jieš huolâstuvá jieijâs spellâmist, te suu puáhtá movtijdittiđ sárnuđ ääšist vanhimijdis tâi mottoom eres torvolii rävisulmui. Adeliččii-uv oovtâst jurdâččum spellâmnjuolgâdusah torvolijd raajijd? Iše spellâmnjuolgâdusâi rähtimân kávnojeh ovdâmerkkân Spellâšoddâdeijee kietâkirje 2:st, artikkelist “Kiäst lii stivrimpiergâs? Spellâm pärniperrust” (Pelikasvattajan käsikirja 2: ”Kenellä on peliohjain? Pelaaminen lapsiperheessä”): https://www.pelikasvatus.fi/pelikasvattajan-kasikirja-2/
Tekstâ: Aino Harvola, EHYT ry
Animaatio já pedagogisâš uási tuárjuh iheluokkai 3-6 uáppei medialuuhâmtááiđu uulmijd Uđđâ luuhâmtááiđuh -ovdedemohjelmist rahtum mättim kuvviimij uásivijđoduvâin Mun media kevtten, Pyereestvaijeem ja Šiev vuáruvaiguttem.
Aalmuglii audiovisuallii institut (Kansallinen audiovisuaalinen instituutti) KAVI pyevtittem Nettieellim-rááiđust almostittojeh párnáid já nuoráid ahejuávhui miäldásávt vuávájum animaatioh. Teemai kieđâvuššâm toorjân lii rahtum jieškođe-uv animaatio ohtâvuotân pedagogisâš material. Material puáhtá kevttiđ iššeen nuuvt arâšoddâdmist já ovdâ- já vuáđumáttááttâsâst ko meid paaihij tâi veikkâba kirjeráájui mediašoddâdem toorjân.
Almostittum lisensáin CC BY-NC
